گیرغذایی دندان به وضعیتی اطلاق میشود که مواد غذایی به طور موقت یا دائم بین دندانها گیر میکنند و میتوانند مشکلاتی مانند بوی بد دهان، التهاب لثه و پوسیدگی دندان را به دنبال داشته باشند. این مشکل میتواند به دلایل مختلفی از جمله فاصلههای غیرطبیعی بین دندانها، مشکلات ارتودنسی،عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، و یا وجود نواقص آناتومیک در دندانها, پوسیدگی دندانها، یا پرکردگی و ترمیمهای نادرست ایجاد شود.
لازم به ذکر است که عدم رعایت بهداشت دهان و دندان خود بهطور مستقیم باعث گیر غذایی نمیشود، اما میتواند منجر به بیماریهای لثه یا تحلیل لثه شود که باعث ایجاد فضاهای بیشتر بین دندانها و گیر کردن غذا شود.
چرا غذا بین دندانها گیر میکند؟
تعدادی از رایجترین دلایل گیر کردن غذا بین دندانها عبارتند از:
فاصله دندانها
دندانهای با فاصله یا ناکافی بودن فضای بین آنها میتوانند باعث گیرغذایی شوند.
پر شدگی نامناسب
اگر پر شدگی دندانها به درستی انجام نشده باشد، میتواند باعث افزایش احتمال گیر کردن غذا شود.
عوامل آناتومیک
شکل خاص دندانها و لثهها نیز میتواند به گیرغذایی دامن بزند.
روشهای حذف غذاهای گیر کرده بین دندانها
حذف غذاهای گیر کرده بین دندانها میتواند به سادگی انجام پذیرد. در ادامه به برخی از روشهای موثر اشاره میشود:
استفاده از نخ دندان
بهترین روش برای پاک کردن فضایی که غذا در آن گیر کرده استفاده از نخ دندان است. این کار کمک میکند تا به راحتی مواد غذایی را از بین دندانها بردارید.نخ دندان بهترین روش برای حذف غذاهای گیر کرده است، اما نحوه صحیح استفاده از آن نیز مهم است. توصیه میشود نخ دندان به شکل “C” دور دندان قرار گیرد و به آرامی به سمت بالا و پایین حرکت داده شود تا به لثه آسیب نرسد.
مسواک زدن
استفاده از مسواک با برس نرم میتواند به خارج کردن ذرات غذا کمک کند. همچنین استفاده از مسواکهای بین دندانی میتواند گزینه مناسبی باشد.مسواک های بین دندانی مخصوص پاک کردن فضاهای بین دندانی هستند و برای افرادی که فاصله بین دندانهایشان زیاد است یا ارتودنسی دارند، توصیه میشود.
شستشوی دهان
استفاده از دهانشویههای ضدعفونیکننده میتواند به کاهش التهاب و پاکسازی مواد غذایی کمک کند. این کار به خصوص در مواقعی که دسترسی به مسواک و نخ دندان دشوار است موثر میباشد.برای افرادی که مکرراً با مشکل گیر کردن غذا مواجه هستند، استفاده از دهانشویههای حاوی فلورایدیا مواد ضد باکتریایی مانند کلرهگزیدین توصیه میشود.
استفاده از ابزارهای خاص
ابزارهایی مانند پاککنندههای بین دندانی یا وسایل مخصوص دیگر نیز میتوانند به قربانیان این مشکل کمک کنند.ابزارهای پاککنندههای بیندندانی یا واترپیک (Water Flosser) ,با استفاده از فشار آب میتوانند غذاهای گیر کرده و پلاکهای دندانی را از بین ببرند. واترپیک بهخصوص برای افرادی که دچار بیماریهای لثه یا دارای ارتودنسی هستند، بسیار مفیداست.
مشاوره با دندانپزشک
در صورتی که مشکل گیر کردن غذا بین دندانها به طور مکرر پیش آید، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید. آنها میتوانند دلایل زمینهای مشکل شما را شناسایی کنند و راهحلهای مناسبی ارائه دهند.پرکردگیهای نامناسب یا مشکلات ترمیمی و ارتودنسی باید توسط دندانپزشک بررسی شوند. گاهی اوقات، مشکلات ساختارییا ترمیمهای معیوب میتواند علت اصلی گیر کردن غذا باشد که نیاز به بازنگری دارد.
عوارض احتمالی گیرغذایی مکرر
گیرغذایی مداوم بین دندانها میتواند به مشکلات جدیتر مانند:
التهاب لثه
گیر غذایی باعث تجمع باکتریها و ایجاد التهاب در لثه میشود.
پریودنتیت
اگر التهاب لثه بهدرستی درمان نشود، میتواند به بیماریهای شدیدتری مثل پریودنتیت تبدیل شود که باعث تحلیل استخوان و از دست دادن دندانها میشود.
پوسیدگی دندان
گیر مداوم غذا بین دندانها بهویژه در دندانهایی که بهخوبی تمیز نمیشوند، خطر پوسیدگی را افزایش میدهد.
بوی بد دهان
باکتریهای موجود در ذرات غذایی گیر کرده میتوانند منجر به بوی بد دهان شوند.
روشهای پیشگیری از گیرغذایی
الف) رعایت بهداشت دهان و دندان
مهمترین راه پیشگیری از گیر غذایی، رعایت بهداشت دهان و دندان است. این شامل موارد زیر میشود:
مسواک زدن دو بار در روز: مسواک زدن بهویژه پس از وعدههای غذایی میتواند به کاهش تجمع غذا و پلاک کمک کند.
استفاده منظم از نخ دندان: نخ دندان به پاکسازی نواحی بین دندانی کمک میکند که مسواک نمیتواند به آنها دسترسی داشته باشد. این روش از مهمترین راههای پیشگیری از گیر غذایی است.
ب) استفاده از مسواک بیندندانی
مسواکهای بیندندانی ابزاری کوچک با برسهایی هستند که بهطور خاص برای تمیز کردن فضاهای بین دندانها طراحی شدهاند. این مسواکها برای افرادی که دندانهای با فاصله زیاد دارند یا ارتودنسی انجام دادهاند بسیار مفید هستند. آنها میتوانند غذا و پلاک بین دندانها را بهخوبی پاک کنند و از بروز التهاب لثه جلوگیری کنند.
ج) واترپیک (Water Flosser)
واترپیک یا دستگاههای شستشوی دهان با فشار آب، یکی از مدرنترین و مؤثرترین ابزارهای پیشگیری از گیر غذایی و تمیز کردن فضاهای بین دندانها هستند. این دستگاهها آب را با فشار بین دندانها و لثه میپاشند و ذرات غذا و باکتریها را بهسرعت پاک میکنند.
مزایای واترپیک: برای افرادی که مشکل در استفاده از نخ دندان دارند یا ارتودنسی دارند، واترپیکیک جایگزین عالی است. همچنین برای بیماران مبتلا به بیماریهای لثه، تمیز کردن عمیقتر و ملایمتر انجام میدهد.
د) استفاده از دهانشویههای حاوی فلوراید
استفاده از دهانشویههای حاوی فلوراید به جلوگیری از پوسیدگی دندان و کاهش میزان پلاک و باکتریهای دهان کمک میکند. این مواد نهتنها به پاکسازی دندانها کمک میکنند بلکه از ایجاد پوسیدگی در نقاطی که غذا ممکن است گیر کند نیز جلوگیری میکنند.
ه) رعایت تغذیه مناسب
برخی مواد غذایی بهراحتی بین دندانها گیر میکنند، مانند گوشتهای الیافی، آجیل و شکلات چسبنده. کاهش مصرف این نوع غذاها یا حداقل مسواک زدن و استفاده از نخ دندان پس از مصرف آنها میتواند به پیشگیری کمک کند.
اهمیت مراقبتهای ارتودنسی و ترمیمی
الف) ارتودنسی
ارتودنسی به منظور اصلاح موقعیت دندانها و برطرف کردن ناهنجاریهای فک و دندان انجام میشود. این روش میتواند بهطور مستقیم در پیشگیری از گیر غذایی مؤثر باشد، چرا که دندانهای مرتبتر کمتر باعث گیر کردن غذا میشوند.
ناهنجاریهای دندانی: اگر دندانها به هم فشرده یا کج باشند، غذا راحتتر در این نواحی گیر میکند. اصلاح این ناهنجاریها از طریق ارتودنسی میتواند از ایجاد این مشکل جلوگیری کند.
براکتهای ارتودنسی: در افرادی که در حال استفاده از براکتهای ارتودنسی هستند، تمیز کردن بین دندانها دشوارتر است. در این موارد، استفاده از واترپیک و مسواکهای بیندندانی به تمیز کردن مناسب کمک میکند.
ب) ترمیمهای دندانپزشکی
پرکردگیهای نامناسب، ترمیمهای خراب و یا پوسیدگیهای شدید میتوانند فضای نامناسبی ایجاد کنند که غذا در آن گیر میکند. اصلاح یا جایگزینی این ترمیمها از اهمیت بالایی برخوردار است.
پوسیدگی و ترمیمهای معیوب: اگر دندانهای پرشده بهدرستی ترمیم نشده باشند یا دچار شکستگی شده باشند، ممکن است در این نواحی غذا گیر کند. مراجعه به دندانپزشک برای رفع این مشکل ضروری است.
نصب تاج یا روکش دندان: در مواردی که فاصله بین دندانها یا شکستگی دندان عامل گیر غذایی است، نصب تاج یا روکش مناسب میتواند این فاصلهها را اصلاح کند و از گیر کردن غذا جلوگیری کند.
نتیجهگیری
گیرغذایی یکی از مشکلات رایج بهداشت دهان و دندان است. با رعایت بهداشت صحیح و استفاده از روشهای مناسب، میتوان بر این مشکل غلبه کرد. اگر شما نیز با این مشکل مواجه هستید، پیشنهاد میکنیم از نکات و روشهای اشاره شده بهرهمند شوید و در صورت نیاز به دندانپزشک مراجعه کنید.
درباره دکتر شیبانی:دکتر شیبانی، دندانپزشک با تخصص در درمانهای دندانپزشکی و بهداشت دهان و دندان، میتواند شما را در بهبود وضعیت دهان و دندانتان راهنمایی کند. برای مشاوره و اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید
بدون نظر