کیست دندان و لثه چیست + درمان فوری و خانگی

کیست دندان و لثه

بررسی کامل کیست دندان و لثه – علل، انواع، درمان و عوارض

در این مقاله به زبان ساده، مفهوم  و علت ایجاد کیست دندان و لثه را بیان می کنیم. به بررسی انواع کیست پرداخته و روش درمان هر کدام را اعلام می کنیم. در پایان روش های مراقبت برای پیشگیری از بروز کیست و نیز عوارض احتمالی را ذکر می کنیم. با ما در ادامه همراه باشید.

کیست دندان چیست؟

کیست دندان یکی از مشکلات رایج است که در بین بیمارانی که از خدمات دندان پزشکی اورژانسی استفاده می کنند، مشاهده می شود. کیست دندان می تواند بطور بالقوه باعث ایجاد درد ناگهانی و غیر منتظره در ناحیه آسیب دیده شود و در ادامه می تواند به فک، لثه ها و صورت نیز گسترش پیدا کند و باعث کیست لثه شود.

کیست لثه چیست؟

کیست دندان می تواند در هر نقطه از فک تشکیل شده و به سرعت گسترش پیدا کند. در این فرآیند بخش زیادی از استخوان فک دچار آسیب می شود و می تواند باعث کیست لثه نیز شود در حقیقت کیست یک کیسه بسته است و می تواند محتوی هوا، مایع، یا مواد نیمه جامد باشد. در صورتی که کیست از چرک تشکیل شده باشد در اصطلاح به آن آبسه گفته می شود.

موجب بروز چه مشکلاتی می شود؟

در هنگام تشکیل، ممکن است نیاز به عمل جراحی برای برداشتن کیست لثه وجود داشته باشد. کیست دندان و لثه می تواند منجر به مشکلات زیر شود:

  1. کیست لثه و دندان که فضایی را در فک اشغال می کند و می تواند باعث جابجایی بافت های عادی، یا جایگزینی با این بافت ها شود و در نهایت ممکن است باعث از بین رفتن دندان شود.
  2. کیست های دندان ممکن است توسط دندان مجاور جذب (خورده) شوند یا دندان را از محل طبیعی قرار گرفتن آن با فشار خارج کنند.
  3. کیست لثه و دندان می توانند باعث انبساط استخوان فک شوند که معمولاً این انبساط بدون درد است. به همین دلیل بسیاری از بیماران متوجه وجود کیست دندان در دهان خود نمی شوند.
  4. کیست لثه با وارد کردن فشار به اعصاب می توانند باعث بی حسی صورت شود.

جهت انجام ارتودنسی ثابت و درخواست مشاوره با مطب دکتر شیبانی نیا تماس بگیرید.

انواع کیست دندان

کیست های دندان دارای انواع مختلف و گوناگون هستند که پنج نوع اصلی آنها به شرح زیر می باشند:

  • کیست پری اپیکال

این نوع از کیست لثه و دندان در اطراف سر ریشه دندان تشکیل می شود و معمولاً دلیل ایجاد آن عفونت دندان است. اگر دندان دارای عفونت نادیده گرفته شود یا عفونت ایجاد شده فقط با مصرف آنتی بیوتیک ها درمان شود، احتمال ایجاد کیست در لثه و در اطراف ریشه دندان افزایش پیدا خواهد کرد. (مطلب عوارض عفونت دندان را حتما مطالعه کنید) یک کیست پری آپریکال درمان نشده می تواند باعث از بین رفتن بخش بیشتری از استخوان دندان شود. دندان دارای عفونت باید از طریق روش عصب کشی درمان شده یا در صورت عدم امکان درمان، لازم است دندان کشیده شود.

عکس کیست دندان دنتی ژروس

  • کیست دندانی دنتی ژروس

این کیست در اطراف دندان های در نیامده همچون دندان عقل تشکیل می شود و به این ترتیب باعث از بین رفتن استخوان در ناحیه مورد نظر می شود. تشکیل کیست دندانی در اطراف دندان عقل معمولاً با کشیدن دندان عقل درمان می شود.

  • کیست پریودنتال طرفی

این نوع کیست دندان معمولاً با عکس برداری از دندان ها با اشعه ایکس شناسایی می شود و معمولاً درد به همراه ندارد، ولی در صورتی درمان نشدن می تواند باعث از بین رفتن استخوان شود. این کیست لثه و دندان معمولاً با عمل جراحی روی صندلی دندان پزشکی درمان می شود.

  • کیست رزیجوال

این کیست یک کیست پری اپیکال است (یعنی در اطراف ریشه دندان تشکیل می شود) ولی پس از کشیدن دندان از بین نمی رود و نیاز به جراحی بر روی صندلی دندان پزشکی برای خارج کردن دارد.

  • کیست رویشی

این نوع کیست لثه معمولاً کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد و زمانی تشکیل می شود که یک دندان از استخوان خارج شده و سعی می کند در لثه ظاهر شود. این نوع کیست ها معمولاً نیازی به درمان ندارند و با در آمدن کامل دندان در دهان از بین می روند.

تفاوت بین انواع کیست دندان با تصویر

تصویر یک: کیست پری اپیکال

تصویر دو: کیست رادیکولار طرفی

تصویر سه: کیست رزیجوال

تفاوت بین انواع کیست دندان با تصویر

علت کیست دندان و لثه

کیست های دندان اغلب در نتیجه وارد شدن آسیب یا جراحت به دندان ایجاد می شوند، اما رایج ترین دلیل ایجاد آنها کرم خوردگی دندان است که می تواند باعث ایجاد یک پوسیدگی شود و این پوسیدگی نقطه آغاز ایجاد عفونت در دهان و کیست لثه می باشد. با تشکیل پلاک در دهان در نتیجه تمیز نکردن مناسب دهان و دندان و استفاده از رژیم غذایی نامناسب، باکتری ها از شکر موجود در مواد غذایی خاص برای تولید اسید استفاده می کنند و این اسید می تواند به تدریج باعث فرسایش لایه محافظ مینا و عاج دندان شود و در نهایت لایه داخلی پالپ دندان را تحت تاثیر خود قرار دهد. بیمار مبتلا به کیست لثه می تواند با رعایت موثر روزانه بهداشت دهان و دندان که شامل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است، از ایجاد پوسیدگی دندان جلوگیری کند و بطور همزمان با بهبود تغذیه از طریق مصرف بیشتر میوه ها و سبزیجات به سلامت کلی بدن خود کمک نماید. همواره توجه داشته باشید که پلاک ها و باکتری ها بطور معمول هر روز بر روی دندان ها ایجاد می شوند و بطور خاص دسترسی به آنها در دندان های آسیاب موجود در انتهای دهان دشوار و سخت است.

انجام ارتودنسی فانکشنال به صورت تخصصی و ارائه مشاوره در مطب احمد دکتر شیبانی نیا

علائم بروز کیست دندان

پوسیدگی های دندان اغلب توسط افراد نادیده گرفته می شوند و این موضوع در حالی است که تبلیغات زیادی برای ملاقات منظم با دندان پزشک برای معاینه وضعیت دندان ها انجام می شود. در این حالت بیمار تا زمانی که پوسیدگی به پالپ داخل دندان نرسد، احساس درد و ناراحتی نخواهد کرد. ناحیه پالپ بخشی از دندان است که سلول های خونی و انتهای اعصاب در آن قرار دارد و در واقع ناحیه پالپ دندان را زنده نگه می دارد. علاوه بر این تا زمانی که پوسیدگی به هر دو لایه محافظ عاج و مینای دندان که در اطراف بخش حیاتی دندان ها در دهان قرار دارد نفوذ نکند، بیمار احتمالاً درد یا ناراحتی احساس نخواهد کرد. درد احساس شده به خاطر عفونت ناشی از یک کیست لثه و دندان معمولاً یکباره و بدون پیش زمینه ایجاد می شود و یکی از متداول ترین توصیف های ارائه شده نسبت به درد دندان این است که محل دقیق آن مشخص نیست. ناراحتی ایجاد شده در این حالت اغلب در گونه ها، فک و صورت پخش می شود و امکان دارد لثه های اطراف دندان دردناک شده و ورم کند. کیست لثه و دندان می تواند منجر به از دست دادن دندان شود. در نتیجه وجود کیست لثه و دندان، بسیاری از افراد ممکن است از محل دقیق دندان آسیب دیده که می تواند باعث درد دندان شده باشد اطلاع نداشته باشند، اما امکان تشخیص دندان آسیب دیده با گاز گرفتن در ناحیه مورد نظر وجود دارد. بطور مشابه، پوسیدگی وسیع می تواند باعث شود دندان آسیب دیده شل شده و از بین برود.

درمان کیست دندان و لثه

روش درمان مورد نیاز برای بیمار، بستگی به نوع کیست تشکیل شده دارد و یکی از دو روش زیر است:

  • درمان جراحی کیست دندان

معمولاً، خارج کردن چرک از کیست لثه و دندان، از طریق جراحی به صورت اورژانسی توسط یک دندان پزشک  انجام می شود تا درد و فشار وارد شده به بیمارانی که با آبسه دندان مواجه شده اند، را سریعا کاهش دهد. در این حالت دندان پزشک فضای محل تشکیل آبسه را از هر گونه عفونت یا سایر مواد باقیمانده تمیز می کند. درمان آبسه پری اپیکال که به خاطر عفونت ناحیه پالپ دندان ایجاد می شود پیچیده تر از سایر انواع کیست لثه و دندان است. در این حالت لازم است از عکس رادیولوژی برای تشخیص محل دقیق کیست در دهان استفاده شود. پس از شناسایی محل این نوع کیست، معمولاً نیاز به عصب کشی دندان برای درمان آن وجود دارد.

  • درمان فوری کیست دندان یا درمان بدون جراحی

یک روش درمان استفاده از عصب کشی دندان می باشد. در زمان عصب کشی دندان، پوسته خارجی دندان باقی می ماند و به همین خاطر نیازی به کشیدن کامل دندان نیست. در این روش درمان کیست لثه و دندان یک سوراخ در داخل دندان با استفاده از مته مخصوص ایجاد می شود و به این ترتیب عفونت های ایجاد شده در داخل دندان و در محل ریشه آن از طریق این سوراخ خارج می گردد. هر چند پس از عصب کشی دندان به خاطر خارج کردن رگ های خونی و اعصاب، دیگر زنده نیست، بسیاری از افراد این روش درمانی را به این دلیل انتخاب می کنند که پس از عصب کشی امکان استفاده از دندان برای مدت طولانی وجود دارد و فرد می تواند بدون خجالت از فضای خالی بین دندان ها لبخند بزند.

عوارض کیست دندان و لثه

  1. بیمارانی که بطور منظم با دندان پزشک خود برای بررسی سلامت دهان و دندان ملاقات می کنند و به موقع از روش های درمانی مناسب برای مشکلات احتمالی ایجاد شده بهره می گیرند، کمتر با احتمال برگشت و عودت کیست لثه و دندان مواجه هستند.
  2. اگر عفونت باز گردد، همواره احتمال ایجاد عوارض مشخص به خاطر آن برای دندان ها و لثه ها وجود دارد. در این حالت علاوه بر این که ممکن است نیاز به کشیدن دندان وجود داشته باشد، عفونت ناشی از وجود کیست لثه و دندان ممکن است از دندان به پوست صورت گسترش پیدا کرده و باعث مشاهده تغییر رنگ، التهاب و ورم در اطراف صورت شود.
  3. علاوه بر این همواره احتمال ایجاد آسیب برای استخوان فک به خاطر عفونت دندان وجود دارد که این مشکل می تواند باعث ابتلا به استئومیلیت شود که یک عفونت استخوان و مغز استخوان است و می تواند آسیب های بسیاری جدی برای استخوان ها به همراه داشته باشد. این شرایط می تواند باعث ایجاد ضعف و درد جدی در فرد شود و نیازمند درمان فوری پس از تشخیص است.
  4. کیست لثه و دندان بیماری است که در صورت درمان نشدن و رسیدگی نکردن به موقع می تواند عوارض زیادی برای بیمار داشته باشد از جمله از دست دادن دندان.

کیست دندان عقل

در داخل فک انسان کیسه ای وجود دارد که دندان عقل در آن رشد می کند، در صورتی که این کیسه با مایع پر شود، کیست های آزاردهنده و خطرناکی در دندان عقل نهفته به وجود می آید که باعث آسیب رساندن به اعصاب می شود. توجه کنید که کیست دندان عقل، بیشتر در اطراف دندان عقل نهفته، و در افراد با سن 10 تا 30 سال تشکیل می شود. کیست دندان عقل نهفته از نوع فولیکولار (کیست خیلی بزرگ و بسیار نادر) و یا کیست دنتی ژروس است.

مطالعه کنید: پلاک شفاف ارتودنسی

سوالات رایج کیست دندان و لثه

  • آیا کیست دندان درد دارد؟

توجه کنید که کیست دندان معمولا درناک نیست و در برخی موارد خود به خود برطرف می شود. در برخی موارد با عصب کشی درمان می شود. ولی در برخی موارد ممکن است کیست دندان، عفونت کند و به آبسه دندان تبدیل شود. علامت اصلی آبسه دندان درد است که باید بلافاصله به دندانپزشک مراجعه شود.

  • کیست دندان چه مدت طول می کشد؟

کیست دندانی به آرامی و طی چند ماه تا یکسال به آرامی رشد می کند. در صورت بروز درد یا عفونت نیاز به درمان دارد.

  • چگونه کیست دندان را از آبسه دندان تشخیص دهیم؟

  1. کیست دندان در واقع کیسه ای است که توسط سلول های غیر طبیعی مجزا محصور شده است و عفونی نیست. اما آبسه دندان پر از چرک و عفونت است که معمولا بر اثر یک عفونت باکتریایی یا قارچی ایجاد می شود.
  2. کیست دندان به آرامی رشد می کند و معمولاً دردناک نیست، مگر اینکه بزرگ شود. اما آبسه دندان ناگهانی بروز می کند و بسیار دردناک است.
  • چگونه می توان از ایجاد کیست دندان پیشگیری کرد؟

ساده ترین و بهترین راه برای جلوگیری از کیست دندان، رعایت کامل بهداشت دهان و دندان، و انجام چکاپ دندانپزشکی هر 6 ماه یکبار است.

بنابراین با مشاهده کیست لثه حتما به دندان پزشک مراجعه کنید. درمان های گیاهی فقط برای تسکین درد می تواند استفاده شود ولی برای درمان کیست و جلوگیری از عوارض آن حتما باید به دندانپزشک مراجعه کنید. در صورت تمایل به رزرو نوبت، با مطب دکتر احمد شیبانی نیا؛ متخصص ارتودنسی در تهران، تماس بگیرید.

12 نظرات

  • با سلام
    خسته نباشید آثای دکتر
    من چند ماه پیش دندان 5 را توسط متخصص عصب کشی کردم دکتر اون موقع گفت که عفونت دارد 2 هفته دارو خوردم و سپس بعد دو هفته برای عصب کشی رفتم کتر عصب کشی کرده و همان دندانم روکش شد
    حالا بعد گذشت چند ماه یک کیست در لثه ام ایجاد شده که وقتی به متخصص نشان دادم گفتن باید یا از طریق جراحی خارج شود چون امکان دارد روکش بشکند یا اینکه دندانم را بکشم و ایمپلنت کنم.
    آیا راهی وجود دارد که بدون جراحی بشه کیست را خارج کرد؟؟

    ممنونم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *